Krztusiec – co warto wiedzieć o kokluszu i jak się przed nim chronić?
Krztusiec, znany także jako koklusz lub 100-dniowy kaszel, to ostra, zakaźna choroba układu oddechowego, której przyczyną są bakterie Bordetella pertussis. Choroba ta jest niezwykle zakaźna i przenosi się drogą kropelkową, najczęściej podczas kaszlu, kichania lub bezpośredniego kontaktu z osobą chorą. Statystyki wskazują, że ryzyko zakażenia po kontakcie z chorym wynosi aż 80%.
Jak można się chronić przed krztuścem?
Najskuteczniejszą metodą profilaktyki są szczepienia. W Polsce obowiązkowe szczepienia dzieci przeciwko krztuścowi wprowadzono w 1960 roku, co przyczyniło się do ponad 100-krotnego zmniejszenia liczby zachorowań. Warto jednak pamiętać, że odporność po szczepieniu nie jest trwała – zanika po kilku latach, dlatego konieczne są regularne szczepienia przypominające. Zaleca się je w różnych etapach życia – zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.
Kogo najbardziej naraża krztusiec?
Chociaż krztusiec może pojawić się w każdym wieku, najbardziej narażone na jego powikłania są niemowlęta. U najmłodszych choroba może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie płuc, drgawki, a w skrajnych przypadkach nawet trwałe uszkodzenie mózgu. Objawy krztuśca na początku przypominają zwykłe przeziębienie – kaszel, katar i gorączka. Jednak w późniejszym etapie pojawiają się charakterystyczne, długotrwałe napady kaszlu, które mogą prowadzić do wymiotów, a nawet bezdechu.
Szczepionka – kluczowa w profilaktyce krztuśca
Szczepionka przeciw krztuścowi jest podawana w ramach szczepień skojarzonych, które obejmują również błonicę i tężec (DTP, DTaP, Tdap). Dla dorosłych zaleca się dawki przypominające co 10 lat. Szczególną uwagę zwraca się na szczepienia kobiet w ciąży – zaleca się podanie szczepionki między 27. a 36. tygodniem ciąży, co pozwala na przekazanie przeciwciał ochronnych noworodkowi.
Jak diagnozuje się krztusiec?
Diagnoza krztuśca opiera się na badaniu krwi, w którym oznacza się poziom przeciwciał IgM specyficznych dla bakterii Bordetella pertussis. Obecność tych przeciwciał świadczy o aktywnym zakażeniu lub odpowiedzi immunologicznej po szczepieniu. Przeciwciała IgM pojawiają się na wczesnym etapie choroby, kiedy pojawia się napadowy kaszel – kluczowy objaw krztuśca. Dlatego badanie to jest niezwykle pomocne w potwierdzeniu diagnozy, zwłaszcza u osób, u których objawy mogą być nietypowe.
Krztusiec to choroba, której można zapobiegać, ale wymaga ona stałej profilaktyki. Regularne szczepienia i szybka diagnoza to najważniejsze kroki w walce z tym groźnym schorzeniem.